Zakażenia i zarażenia narządów płciowych u kobiet są jedną z najczęstszych infekcji. Występują one zazwyczaj w okresie prokreacyjnym i są one najczęściej wynikiem przedostających się drogą płciową drobnoustrojów. Grupę chorób z zakresu zapaleń dzielimy na te, które rozwijają się w dolnym odcinku narządów płciowych (srom, pochwa, szyjka macicy) oraz narządach znajdujących się w jamie brzusznej (macica, jajowody, jajniki i przymacicze). W organizmie każdej kobiety występują chemiczne lub mechaniczne mechanizmy chroniące ją przed zakażeniem. Należą do nich między innymi: obecność błony dziewiczej, która zamyka wejście z przedsionka do pochwy, śluz szyjkowy, perystaltyczne ruchu jajowodów w kierunku macicy, kwaśne środowisko pochwy oraz zasadowy odczyn czopa śluzowego w kanale szyjki macicy. Jeśli jednak szereg naturalnie występujących barier nie uchroni nas przed wniknięciem lub zniszczeniem patogenu, dochodzi do rozwoju zapalenia.
Zapalenie sromu powstaje w wyniku urazów mechanicznych, zaniedbania prawidłowej higieny osobistej lub istniejącej infekcji pochwy. Objawia się występowaniem świądu, który w wyniku drapania prowadzi do uszkodzeń sromu. Aby ustalić przyczynę należy wykonać wymaz z okolicy sromu i przedsionka pochwy, cewki moczowej i okolicy odbytu oraz podstawowe badania laboratoryjne. Najbardziej typowym schorzeniem sromu jest ostre zapalenie gruczołu przedsionkowego większego. Charakteryzuje się on silnym bólem wargi sromowej nasilającym się przy chodzeniu i uniemożliwiającym siadanie. Pacjentki bardzo często zgłaszają, że dolegliwości narastają u nich bardzo gwałtownie (w ciągu kilku dni). Leczenie polega na nacięciu ropnia i jego drenażu.
Dość częstą dolegliwością jest również opryszczka czyli wirusowe zapalenie sromu. U pacjentek obserwujemy najczęściej objaw takie jak drobne, sączące się pęcherzyki, silny ból, gorączka. Podczas pierwotnego zakażenia HSV objawy utrzymują się przez około 12 dni. W przypadku nawrotu, objawy utrzymują się znacznie krócej. W przypadku kobiet ciężarnych, pierwotne zakażenie HSV stanowi bezwzględne wskazanie do leczenia acyklowirem i ukończenia ciąży za pomocą cięcia cesarskiego z chwilą rozpoczęcia samoistnego porodu. Kłykciny kończyste, które również należą do grupy wirusowych zapaleń sromu są brodawkowatymi naroślami wywołanymi przerostem skóry sromu, krocza i okolic odbytu. Kłykciny powstają w wyniku zakażenia HPV. W takim przypadku stosuje się najczęściej leczenie zachowawcze lub zabiegowe (krioterapie, elektrokoagulacje, chirurgiczne lub laserowe wycięcie zmian).
Zapalenia pochwy należą do najczęściej rozpoznawanych infekcji u pacjentek w gabinecie ginekologicznym. Przebiegają one zazwyczaj ze świądem, pieczeniem i występowaniem upławów. Rzęsistkowica należy do najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka przenoszonych drogą płciową. Jest ona wywołana przez rzęsistka pochwowego. U około 80% pacjentek zakażenie przebiega bezobjawowo, jednak w przypadku pojawienia się dolegliwości, najczęstszym i najbardziej charakterystycznym zjawiskiem jest pojawienie się obfitych, zielonożółtych, pienistych upławów. Kobiety zgłaszające się do ginekologa prezentują również objawy bólowe i pieczenie. Bardzo istotnym w leczeniu rzęsistkowicy jest równoczesne leczenie obojga partnerów. Zaleca się również powstrzymywanie się od współżycia i picia alkoholu do momentu zakończenia terapii.
Grzybice pochwy są bezpośrednio związane z zaburzeniem prawidłowego stanu odpornościowego organizmu. U około 75% wszystkich kobiet w ciągu całego życia rozwija się grzybica pochwy, która u około połowy pacjentek ma charakter nawrotowy. Do objawów zaliczamy świąd lub ból pochwy i sromu, upławy o charakterze serowatej wydzieliny, bolesność podczas oddawania moczu i współżycia. Nawracająca grzybica pochwy może być objawem cukrzycy, dlatego rekomenduje się wykonanie badań w kierunku diagnostyki poziomu cukru we krwi i moczu. Czynnikami predysponującymi jest również ciąża, otyłość, antybiotykoterapia oraz steroidoterapia.
Waginoza bakteryjna natomiast jest zaburzeniem ekosystemu pochwy związanym z nadmiernym wzrostem liczby bakterii. Wzrost ilości bakterii beztlenowych powoduje wzrost pH pochwy. Połowa pacjentek z waginozą bakteryjną nie prezentuje żadnych objawów, natomiast te, u których objawy pojawiły się, zgłaszają pojawienie się wydzieliny o rybim zapachu.
Każda zaobserwowana przez kobietę nieprawidłowość w wyglądzie lub funkcjonowaniu narządów płciowych, powinna być jak najszybciej zgłoszona do lekarza ginekologa. Medycyna dysponuje w dzisiejszych czasach wachlarzem leków, terapii i zabiegów chirurgicznych umożliwiających pacjentkom skrócenie czasu w którym z powodu choroby odczuwają dyskomfort. Niepokojące objawy nigdy nie powinny być powodem do wstydu.
